“`html
Cilt Sağlığı: İyi ve Kötü Bakterilerin Önemi
Ciltte iyi ve kötü bakterilerin rolü nedir?
Uzm. Dr. Nalan Kükürt, bu sorunun yanıtına geçmeden önce cilt mikrobiyotasıyla ilgili önemli bilgiler sundu:
“İnsan mikrobiyotası, vücudumuzda bulunan bakteriler, mantarlar ve virüsler gibi mikroorganizmaların tümünü ifade ederken, mikrobiyom bu mikropların ortak genetik materyalini tanımlar. Deri mikrobiyomu, genellikle 500’den fazla bakteri türünü barındıran bir yapıdan oluşur. Bu bakterilerin başlıca işlevleri, cildi dış etkenlerden korumak, bağışıklık sistemini desteklemek, iltihap kontrolü sağlamak ve derinin bariyer fonksiyonunu güçlendirmektir.”
Mikropların Gerekliliği
Uzm. Dr. Nalan Kükürt, günümüzde mikropların sadece zararlı patojenler olarak değil, vücudumuzun vazgeçilmez ve faydalı bir bileşeni olarak kabul edildiğini vurguladı. Bağırsak florasındaki mikropların sağlığımıza katkılarıyla ilgili son araştırmalara atıfta bulunarak, cildimizin de benzer bir işlevsellik için farklı mikroorganizmalar barındırdığını belirtti.
Bu mikroorganizmaların cilt yüzeyinde olduğu kadar saç folikülleri, ter ve yağ bezleri gibi bölgelerde de bulunduğunu söyleyen Kükürt, cilt mikrobiyomunun cinsiyet, yaş ve genetik özelliklere göre değişiklik gösterdiğini, özellikle yaş faktörünün büyük öneme sahip olduğunu ifade etti. Yenidoğanlardan ergenlik ve yetişkinlik dönemine kadar farklılıklar gösterdiğini açıkladı.
Deri, dış çevremizle sürekli etkileşim içindedir. Yaşam tarzımız, beslenme alışkanlıklarımız, kişisel hijyen düzeyimiz ve çevresel unsurlar (UV ışınları, nem, sıcaklık, hava kirliliği vb.) cilt mikrobiyomunu etkileyen faktörlerdir. Beslenme düzeni, antibiyotik kullanımı, aile içindeki etkileşimler, kişisel hijyen alışkanlıkları, kullandığımız şampuanlar, duş jelleri, deodorantlar, sabunlar ve makyaj malzemeleri cilt mikrobiyomunda değişiklikler meydana getirebilir.
Duş Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Her duşta sabun ya da duş jeli kullanmak cilt florasına zarar verir mi?
“Sık sık duş almak; her banyo dönüşünde fazla sabun ve duş jeli kullanmak, cilt florasını zayıflatabilir ve ciltte kötü bakteri ve mantarların yoğunlaşmasına, dolayısıyla istenmeyen kokulara sebep olabilir.” diyen Dr. Nalan Kükürt, kişisel hijyen için duş alırken nelere dikkat edilmesi gerektiğini açıkladı:
“Elbette düzenli olarak duş almamız gerekiyor. Ancak duşlar kısa süreli olmalı, suyun sıcaklığı aşırı olmamalı ve cildimize uygun pH seviyesine sahip ürünler tercih edilmelidir. Duş sonrası, cilt florasının dengede kalmasına yardımcı olan prebiyotik ve probiyotik içeren nemlendiriciler kullanılması önerilir. Ayrıca, bakteri ve mantar yoğunluğunda artış gözlemlendiğinde, bir dermatologun önerdiği tedavi edici kremler kullanılmalıdır. Sabun ve uygunsuz duş jellerinin aşırı kullanımı, hem cilt florasını bozmakta hem de doğal yağların kaybolmasına yol açarak cilt yapısını olumsuz etkileyebilmektedir.”
Ne Sıklıkla Duş Almalıyız?
Banyo sıklığının kişiselleştirilmesi gerektiğini söyleyen Uzm. Dr. Nalan Kükürt, genelde günlük ya da gün aşırı duş almanın vücut temizliği için yeterli olduğunu dile getirdi. Yaz aylarında sıcak hava ve artan terleme nedeniyle daha sık duş almanın faydalı olduğunu belirtti. Kışın ise soğuk havanın ciltte kuruluğa neden olabileceğini ifade ederek, haftada 2-3 kez duş almanın ve duş süresinin kısa tutulmasının cilt sağlığı açısından yararlı olduğunu vurguladı. Cilt tipi, fiziksel aktivite ve çevresel faktörlerin göz önünde bulundurulmasının önemine dikkat çekti.
Cildimizin en üst katmanı olan epidermis, mikroorganizmaları, kimyasalları ve toksinleri derimizden uzak tutarak su kaybını engeller ve bariyer işlevi görür. Bu koruma, epidermiste bulunan intersellüler lipitler, kolesterol ve seramidler sayesinde sağlanmaktadır.
Sık Duş Almanın Cilt Üzerindeki Etkileri
“Cildin mikrobiyotası ve koruyucu yağ tabakası zarar gördüğünde, çeşitli cilt rahatsızlıkları ortaya çıkabilir.” diyen Kükürt, özellikle kış aylarında cildin kurumasının egzama, atopik dermatit ve sedef gibi sorunların yaygınlaşmasına neden olabileceğini ifade etti. Cilt tipimize uygun temizleyiciler ve uygun içeriklerle nemlendirici kullanmanın önemini vurguladı.
Dermatolog Joshua Zeichner, ebeveynlerin bebeklerini her gün yıkamaması gerektiğini belirterek bir miktar kir ve bakteriye erken maruz kalmanın cildin daha az hassas hale gelmesine yardımcı olabileceğini savundu. Amerikan Pediatri Akademisi, küçük çocukların ciltlerinin daha hassas olması sebebiyle haftada üç kez veya daha az banyo yapılmasını öneriyor. Yaşlılar ise ciltlerinin daha kuru olmasından dolayı tüm vücutlarını sık sık sabunla yıkamaktan kaçınmalılar.
Dermatolog Joyce Park, yapılan araştırmaların Amerikan halkının %66’sının her gün duş aldığını gösterdiğini belirtti. Ancak bu durum birçok insan için aşırı sıklıkta olabilir; ideal süre kişisel ihtiyaçlardan şekilleniyor.”
Dr. Julie Russak, dermatologlar için sık duş veya uzun süreli banyo önerisi getirdiklerini, bunun cilt mikrobiyomunu olumsuz etkileyebileceğine dikkat çekti.
Farklı ünlü isimlerin de nadiren banyo yaptığına dair haberler basında yer almaktadır.
Sonuç Olarak:
— Normal bir cilt, doğal yağ tabakası ve “iyi” bakterileri barındırır. Aşırı yıkanma bu dengeyi bozabilir.
— Cilt kuruyabilir, tahriş olabilir ya da kaşınabilir.
— Kuru cilt, bakterilerin ve alerjenlerin cildin koruma bariyerini aşmasına neden olabilir.
— Antibakteriyel sabunlar, normal bakterilerin yok olmasına ve dirençli patojenlerin gelişmesine yol açabilir.
— Sürekli banyo yapmak bağışıklık sisteminin etkinliğini azaltabilir.
Uzmanlar, her birey için ideal olmasa da haftada birkaç kez duş almanın yeterli olduğunu öneriyor. Kirli veya terli olmadığınız sürece 3-4 dakikalık kısa duşlar cilt sağlığınızı koruyacaktır.
Kaynak: health.harvard.edu
“`
Bu metin, hem özgünlüğü artırmak hem de SEO dostu olmaya dikkat edilerek yeniden yazılmıştır. Her başlık ve paragraf, okuyucuların ilgisini çekecek şekilde düzenlenmiştir.
